قلعه
روستای محمد باقری هرات:
موقعیت
و نحوه دسترسی به بنا: قلعه محمد باقری در استان یزد، شهر هرات، خیابان امام واقع
شده است.
تاریخچه
و وجه تسمیه اثر: با توجه پلان قلعه و مصالح استفاده شده در بنا و تزیینات برج ها
و سردر قلعه، قدمت بنا به دوره زندیه باز می گردد.
کاربرد
بنا: قلعه مسکونی بوده است، که اکنون بصورت متروکه است.
مالکیت
بنا: متعلق به دفتر امام جمعه هرات می باشد.
شکل و
فرم کلی بنا: بنای قلعه محمد باقری هرات به لحاظ شکل کلی یک مستطیل می باشد که در
چهار گوشه خود دارای چهار برج دایره ی شکل بوده است.
معرفی
فضاها: پلان قلعه مستطیل، اضلاع قلعه 56 × 36 متر و دارای چهار برج مدور و با حجم
مخروطی باریک می باشد. اثری از برج گوشه شمال شرقی موجود نیست. دیوار حصار چینه ای
بوده و قسمت بیشتر آن تخریب شده است، برج ها تا ارتفاع معینی با چینه و باقی با
خشت ساخته شده است. قسمت خشت چین دارای تزییناتی است، نقوش چلیپا و زیگزاگی و نقش
شبیه حرف دال، هر کدام درون باندی مجزا ایجاد شده است. ورودی قلعه در ضلع شرقی
است و دارای قوس جناقی است و با نقوش
هندسی چلیپا و زیگزاگی تزیین شده است. درون قلعه فضاهایی بوده که از بین رفته و
آثار سقف آنها بر روی دیوار حصار باقی است.
تزیینات:
تزیینات در قسمت سردر ورودی و بر روی برج هاست که با شکل حرف دال و زیگزاگی و
چلیپا هر یک در داخل باندی ایجاد شده است.
مصالح:
مصالح استفاده شده در بنا خشت و گل و چینه می باشد.
قلعه هاشم آباد:
موقعیت
بنا: قلعه
هاشم آباد در استان یزد، بخش هرات، قلعه هاشم آباد واقع شده است.
همجواری
های بنا: در مجاورت این بنا در ضلع شمالی قلعه که با تخریب شدن قلعه یک فلکه قرار
دارد، در ضلع شمالی حسینیه روستا و در ضلع جنوبی باغ ها و خانه مسکونی روستا قرار
دارند.
معرفی
آثار تاریخی با ارزش در حوزه ی نفوذ اثر: تنها اثر تاریخی در حوزه ای نفوذ اثر
مسجد هاشم آباد که در ضلع شمالی قلعه قرار دارد.
تاریخچه و وجه تسمیه اثر:
توجه به خصوصیات معماری و نوع مصالح همچنین با توجه به تزیینات برجها،قدمت این بنا به دوران صفویه می رسد. در مورد وجه تسمیه بنا می توان اظهار نمود که این نام به دلیل قرارگیری در روستای هاشم آباد به این نام مشهور گشته است.
کاربرد
بنا: این قلعه در دوره های مختلف تاریخی محل سکونت مورد استفاده بوده است. یکی از
اتاقهای قلعه هنوز بعنوان انبار علوفه مورد استفاده است.
مالکیت
بنا: این بنا جزء بناهای عمومی محسوب می شود.
شکل و
فرم کلی بنا: بنای قلعه هاشم آباد به لحاظ شکل کلی یک مربع می باشد که در چهارگوشه
خود دارای چهار برج دایره ای می باشد. به لحاظ فضاهای پر و خالی می توان این اثر
را به فضاهای مسکونی که در سرتاسر داخل قلعه پراکنده شده است. (نقشه بنا 50)از
لحاظ ارتفاع ما در این قلعه به خاطر تخریب بنا نمی توان در مورد ارتفاع بنا
اظهارنظری کرد.
معرفی
فضاها: ساختمان قلعه که بیش از نیمی از آن در خیابان سازی دهه های اخیر بکلی تخریب
شده تماماً از خشت و گل ساخته شده است. بخشی از دیوارهای با خشت و بخشی دیگر بصورت
چینه است دو برج در دو گوشه ضلع باقی مانده(جنوبی) واقع است. که احتمالاً قرینه ای
در ضلع شمالی داشته که تخریب شده اند. قسمت فوقانی دیوار برجها دارای تزییناتی است
که خاص دوران صفوی است. یک حیاط کوچک در ضلع جنوب شرقی بنا واقع شده که اصطبل بوده
و در چهارطرف دیوارهای آن آخورهایی هنوز پابرجاست. اتاقهای باقی مانده قلعه که
برخی با سقف و برخی بدون سقف هستند نشان از سکونت در این قلعه دارند. که این اتاق
ها هنوز در ضلع جنوبی قلعه مشاهده می شوند. البته در این قلعه یک اتاق با معماری
متفاوتی وجود دارد که دارای پنجره های دو طبقه و طاقچه های به صورت دو طبقه می
باشند که با توجه به متفاوت بودن(شکیل تر
بودن) معماری این اتاق با دیگر فضاهای بر جای مانده احتمالاً این اتاق متعلق به
خان این قلعه می باشد.
تزیینات:
تزیینات مختصری در قسمت فوقانی دیوار برجها با خشت انجام شده است.
شهرستان خاتم از پتانسیل های سرمایه گذاری زیادی در تأسیسات گردشگری برخوردار است.  به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان یزد سرپرست نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خاتم از پتانسیل بالقوه سرمایه گذاری در تاسیسات گردشگری اعم از اقامتی، پذیرایی و مجموعه های گردشگری و تفریحی نظیر هتل، رستوران سنتی، تالار و ... در شهرستان خاتم خبر داد. علی اصغر دشتی زاد عنوان کرد: شهرستان خاتم با وسعت 8349 کیلومتر مربع در جنوب استان یزد واقع شده است. این شهرستان به شهر دارالکلات شهرت دارد و علت این نام گذاری، تعداد قلعه های گسترده در دو بخش هرات و مروست می باشد. وی خاطرنشان ساخت: این شهرستان از نظر آثار تاریخی و طبیعی و جاذبه های گردشگری در نوع خود بی نظیر و منحصر بفرد می باشد و علل آن وجود جنگل های باغ شادی، بقعه ها و برج های تاریخی متعدد، بافت تاریخی دست کند هرابرجان و ترکان توام با کوچه باغ های جذاب، روستاهای هدف گردشگری چاهک و خوانسار و هرابرجان، سرچشمه نهرمسیح که در طول سال آب از سرچشمه این نهر جاری می باشد و همچنین بافت تاریخی مروست که امید است اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد با تخصیص اعتبار لازم برای مرمت و ساماندهی آنها، در آینده نزدیک، منتظر نویدی خوش باشیم. این مقام مسئول تصریح کرد: امید است با عنایت به اینکه شهرستان در محور گردشگری فارس و کرمان قرار گرفته است، سرمایه گذاران به صنعت گردشگری روی آورند و با ایجاد تاسیسات گردشگری به توسعه گردشگری و آبادانی شهرستان رونق بخشیده شود. |
قلعه هاشم آباد:
موقعیت و نحوه دسترسی به روستای هاشم آباد: این بنا در 5/5 کیلومتری
شرق مروست واقع شده است. نحوه دسترسی به روستا از طریق جاده خاکی هاشم آباد که در
شمال شرقی شهر مروست قرار دارد ما به راحتی می توانیم به قلعه هاشم آباد دسترسی
پیدا می کنیم.
مالکیت
بنا: این بنا دارای مالکیت خصوصی می باشد اگرچه امروزه کسی عهده دار مسائل مرتبط
با آن نیست.
کاربرد
بنا: قلعه هاشم آباد در گذشته به عنوان مجموعه مسکونی مورد استفاده ساکنان آن بوده
است.
تاریخچه:
این بنا با توجه به سبک و شیوه معماری بنا
و سفال های دوره قاجاریه به نظر می رسد متعلق به دوره قاجاریه می باشد.
سفال ها این محوطه هم مانند دیگر محوطه های منطقه تعداد پراکندگی آنها در زمین های
کشاورزی بیشتر از داخل قلعه و باغات میوه می باشد و سفالها دارای لعاب آبی و سفید،
نقاشی زیر لعاب و لعاب یکرنگ سبز می باشد. همچنین در بررسی که در این روستا صورت
گرفت یک قسمتی از شانه چوبی به دست آمد.
موقعیت
بنا: این اثر با ارزش که در شهر تاریخی
مروست در محدوده مرکزی بافت قدیمی آن جای دارد. با توجه به مرکزیت قلعه مروست در
بافت تاریخی این شهر، بنای مسجد شاه حسین در ضلع شرقی قلعه و به فاصله نزدیکی از
آن جای دارد. در مجاورت بنا نیز می توان دو کوچه باریک را دید که ورودی مسجد در
کوچه شمالی ( که با ساباط پوشیده است )قرار دارد.
همجواری
های بنا: در مجاورت این بنا، بناهای مسکونی قدیمی و نوساز، فضاهای باز و معابری که
دسترسی به بنا را میسر می سازند قرار دارد. با گشایش این معبر بهتر می توان بنای
مسجد شاه حسین را ادراک نمود. در مقیاس بزرگتر بافت مرکزی مروست را می توان یک
بافت منسجم به حساب آورد که با تخریب های کنونی و ساخت و سازهای غیر مرتبط با بافت
تاریخی چهره و سیمای آن مخدوش گشته است.
معرفی
آثار تاریخی با ارزش در حوزه ی نفوذ اثر: از آنجا که بافت تاریخی مروست از سلامت و
ارزش نسبی بالایی برخوردار می باشد می توان گفت که بافت تاریخی اطراف بنا خود به
عنوان نمونه آثار تاریخی با ارزش به حساب می آیند، با این وجود برای معرفی بناهای
تاریخی با ارزش و مهم و تأثیرگذاری که در محدوده ی بنای مسجد شاه حسین واقع می
باشد، می توان به بنای بسیار مهم قلعه ی مروست و بقعه ی گنبدی اشاره نمود.
بقعه
شیخ بهاءالدین مبارکه
موقعیت
و نحوه ی دسترسی به بنا: این اثر با ارزش که در روستای مبارکه از توابع شهر تاریخی
مروست قرار دارد که نزدیک پارک ساخته شده در ابتدای ورودی روستا واقع می باشد.
همجواری
های بنا: در مجاورت این بنا به طور بلاواسطه پارک روستا قرار دارد. سپس از دو ضلع
شمال شرق و شمال غرب با معابر اطراف و از ضلع جنوب غرب و جنوب شرق با زمین های
بایر همجوار است. پس از آن می توان به باغ های پیرامون و مرکز بهداشت و همچنین
قلعه بزرگ روستا به عنوان همجوار درجه دوم بنا اشاره نمود.
معرفی
آثار تاریخی با ارزش در حوزه ی نفوذ اثر: در پیرامون بقعه شیخ بهاءالدین مبارکه
تنها بنای تاریخی که قابل مشاهده است قلعه مبارکه که در سمت شرقی بنا قرار دارد.
بقعه شیخ عبدالله مروست
موقعیت و نحوه ی دسترسی به بنا: بنای شیخ عبدالله مروست در پارک کناره ی مسیر خروجی این شهر به سوی هرات واقع می باشد که بنابراین دسترسی اصلی به این بنا از طریق خیابان منتهی به میدان خروجی این شهر میسر می باشد.
همجواری های بنا: بقعه ی شیخ عبدالله درون پارک واقع می باشد، در مورد همجواری های آنچه در زمان تهیه این گزارش می توان گفت آن است که جز این بنای ارزشمند بنای دیگری در محدوده ی آن نمی توان دید.
معرفی آثار تاریخی با ارزش در حوزه ی نفوذ اثر: در پیرامون بقعه ی شیخ عبدالله مروست هیچ بنای قدیمی یا تاریخی موجود نمی باشد. که دارای ارزش باشد. (البته بر اساس گفته افراد محلی یک یخچال قدیمی در ضلع غربی بنا قرار داشته که اکنون اثری از آن نیست.)
به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان یزد سرپرست نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خاتم از بازدید عمومی ازگنجینه آثار و اشیاء تاریخی شهرستان خاتم به مناسبت روزجهانی جهانگردی خبر داد:
این گنجینه که به همت نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خاتم و با حمایت فرمانداری شهرستان در محل حمام ملکی "یکی از حمام های قدیمی شهرستان خاتم واقع در ضلع شمالی شهر هرات" ایجاد شده است از بخش های متعددی از جمله بخش اشیاء و آثار مردم شناسی، بخش اسناد خطی، بخش صنایع دستی، بخش باستان شناسی و بخش کتیبه های سنگی و نقوش صخره ای شکل گرفته است.علی اصغر دشتی زاد اضافه کرد: همچنین در این بازدید با هماهنگی های صورت گرفته با آموزش و پرورش و مشارکت کانون پرورشی فکری کودک و نوجوان و با هدف معرفی فرهنگ و تمدن شهرستان ، دانش آموزان از گنجینه آثار و اشیاء تاریخی شهرستان بازدید نمودند.
با سلام
به دلیل اینکه عکسهای مربوط به جشنواره خاتم شناسی کثیر می باشد.ما می توانیم هر چند وقت عکسهای جدید را بروز رسانی کنیم
